Materiały i technologie stosowane w produkcji odzieży outdoorowej – co warto wiedzieć?

Ochrona przed wiatrem i wilgocią, odporność na uszkodzenia, wygoda i swoboda ruchów – nowoczesne materiały odzieży outdoorowej spełniają wszystkie wymienione warunki. Czego dowiesz się z metek ubrań i jakie materiały wybierać, by komfortowo wędrować po górskich szlakach?

Natura czy technologia?

Jeśli szukasz dla siebie kurtki, bluzy lub spodni turystycznych, już po lekturze kilku opisów przekonasz się, że w składach dominują tworzywa sztuczne. Nieprzypadkowo – włókna naturalne, choć estetyczne i przyjazne dla skóry, nie sprawdzają się w 100% przy intensywnym wysiłku.

Bawełna swobodnie przepuszcza powietrze, ale wolno odparowuje wilgoć. Bawełniane ubrania, choć idealne na letnie spacery, podczas wspinaczki czy szybkiego marszu od razu przesiąkają więc potem. Jeśli nie chcesz męczyć się w wilgotnym ubraniu, pozostaje Ci tylko zmiana koszulki – o ile oczywiście masz przy sobie zapasowy model… Zimowe swetry z wełny grzeją niczym piecyki, ale są dość ciężkie, a ich włókna „gryzą” – kiedy lekko się spocisz, co przecież nieuniknione podczas dłuższego marszu, swędzenie może okazać się nie do zniesienia.

Producenci materiałów odzieży outdoorowej znają te mankamenty i opracowują swoje produkty tak, by wyeliminować dyskomfort, nie obniżając przy tym jakości ani wygody noszenia. Syntetyczne koszulki z dobrych materiałów są nie mniej delikatne, niż ich bawełniane odpowiedniki, a przy tym na bieżąco odprowadzają wilgoć ze skóry i szybko schną. W efekcie nawet przy intensywnym wysiłku zachowasz przyjemną świeżość. Ciężki sweter lepiej zastąpić leciutkim polarem, który znakomicie utrzymuje ciepło i pozwala skórze oddychać.

Techniczna odzież outdoorowa

Bielizna termoaktywna – materiały

Pierwsza warstwa odzieży ma bezpośredni kontakt ze skórą, dlatego bielizna termoaktywna powinna mieć gładką, miłą w dotyku fakturę. Materiał powinien także na bieżąco zbierać nadmiar potu ze skóry i odprowadzać go na zewnątrz, tak, by wilgoć mogła swobodnie odparować. Ważną kwestią jest także elastyczność. Po pierwsze, bielizna termiczna nie może w żaden sposób krępować ruchów; po drugie, koszulki i kalesony powinny ściśle przylegać do ciała, by swobodnie „mieścić się” nawet pod dopasowanymi spodniami i bluzami.

Nowoczesne włókna syntetyczne spełniają wszystkie powyższe kryteria. Na rynku znajdziesz bieliznę wykonaną z poliestru, poliamidu i elastanu, łączonych w różnych proporcjach. Poszczególne firmy opracowują także autorskie technologie, które zwiększają oddychalność i przyspieszają wysychanie materiałów (np. IQ Dry Tech).
Powszechnie stosuje się również wykończenia antybakteryjne, blokujące rozwój nieprzyjemnych zapachów – należą do nich m.in. jony srebra czy chłodząca przędza Coolmax. Podobne właściwości ma także naturalna wełna merino, łączona z syntetycznymi włóknami w produkcji zimowej bielizny termoaktywnej i skarpet.

Polar jako środkowa warstwa i samodzielne okrycie

Jak wspomnieliśmy wyżej, wełniane swetry i bawełniane bluzy lepiej zostawić sobie na co dzień. Syntetyczny akryl, choć lekki i gładki, nie ma właściwości oddychających. W rezultacie przy wzmożonym wysiłku najpierw się spocisz, a potem zmarzniesz, bo wilgotny materiał szybko wychłodzi ciało.

Sięgnij po bluzę z polaru, czyli materiału opracowanego specjalnie pod kątem zastosowań outdoorowych. Poliestrowa dzianina zbudowana z włókien o strukturze mikrorurek skutecznie magazynuje ciepło przy ciele, a jednocześnie umożliwia swobodne ujście nadmiaru pary wodnej spod ubrania. W ten sposób zachowasz świeżość i komfort termiczny nawet po długim, intensywnym podejściu – oczywiście, pod warunkiem połączenia bluzy z odpowiednią bielizną i kurtką!

Polar – idealny na aktywności outdoorowe

Polary różnią się między sobą gramaturą materiału; im wyższa wartość, tym cieplejsza jest dzianina. Jakie zastosowania mają poszczególne rodzaje polarów?

  • 100-150 g/m2: popularne „setki” występują najczęściej w postaci zakładanych przez głowę bluz z krótkim zamkiem i stójką, a służą przede wszystkim jako środkowa warstwa odzieży wiosną i jesienią.
  • 200-250 g/m2: nieco grubsze i bardziej mięsiste, cechują się największą uniwersalnością. W cieplejsze dni możesz nosić je samodzielnie, a w niekorzystnych warunkach pogodowych – jako warstwę ocieplającą pod bezrękawnikiem czy kurtką z membraną.
  • powyżej 250 g/m2: bluzy z grubego polaru służą jako środkowa warstwa odzieży w ujemnych temperaturach. Dzianiny tego typu służą także do produkcji wierzchnich kurtek, wyposażonych w nylonową lub bawełnianą podszewkę oraz kaptur.

Kurtki i spodnie outdoorowe – materiały

Także i tutaj syntetyki zdecydowanie przeważają nad materiałami naturalnymi. Turystyczne kurtki i spodnie najczęściej szyje się z poliestru albo poliamidu, znanego lepiej jako nylon. Obie przędze są lekkie, a zarazem bardzo wytrzymałe; nylon jest przy tym nieco sztywniejszy od giętkiego poliestru. Zastosowanie techniki Ripstop – wplatanie w strukturę tkaniny grubszych nici – dodatkowo zwiększa odporność materiału na przecieranie i rozdarcie.

Wodoodporność i oddychalność outdoorowej odzieży wierzchniej

Sam materiał kurtki czy spodni to jeszcze nie wszystko. Głównym zadaniem odzieży wierzchniej jest przecież ochrona w niekorzystnej pogodzie – ulewnym deszczu czy przenikliwym wietrze – a żaden materiał nie poradzi sobie przy ich długotrwałym oddziaływaniu. Ważna jest także dobra oddychalność, umożliwiająca całkowite odprowadzenie wilgoci z powierzchni skóry.

Aby połączyć obie funkcje, producenci odzieży outdoorowej pokrywają materiały membranami lub impregnatami o mikroporowatej strukturze. Powstałe kanaliki mają mniejszą średnicę od cząsteczek wody, dlatego ubranie nie przemaka. Mikropory są z kolei szersze od cząsteczek pary wodnej, która dzięki temu może swobodnie ulotnić się do atmosfery.

Najpopularniejsze membrany odzieży turystycznej to GoreTex, Sympatex czy Pertex. Często spotyka się również autorskie technologie marek outdoorowych – np. TecProof marki Hi-Tec – oraz hydrofobowe wykończenie DWR, skuteczne jedynie przy opadach o niskiej intensywności.

Wodoodporna membrana

Poza nazwą wykończenia, na metce znajdziesz też liczby oznaczające konkretny poziom wodoodporności i oddychalności.

  • Wodoodporność: wyrażana w milimetrach słupa wody (mm H2O). Im wyższa wartość, tym lepsza bariera przed przemakaniem. Oznaczenia rzędu 3000–5000 H2O wskazują na średnią odporność – ubranie tego typu przyda Ci się przy lekkich lub średnich opadach. Kurtka lub spodnie oznaczone jako 10000–20000 mm H2O dadzą Ci pełną ochronę przed wilgocią.
  • Oddychalność: wyrażana w jednostce g H2O/m2, czyli w ilości pary wodnej, ulatniającej się przez materiał o powierzchni 1 m2 w ciągu doby. Im wyższą oddychalność ma materiał, tym sprawniej odprowadza pot: jeśli ubranie ma służyć Ci podczas intensywnego trekkingu lub w wysokich temperaturach, szukaj modelu z oznaczeniem 10000 g H2O/m2 i więcej. Na łagodnych nawierzchniach i rekreacyjnych spacerach wystarczy Ci 1000–5000 g H2O/m2.